NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇU

16 Ekim 2024by admin
Nitelikli dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesinde düzenlenmiş olup, basit dolandırıcılık suçuna göre daha ağır cezalarla neticelenen, daha grift ve karmaşık hileli davranışlar ihtiva eden bir suç türüdür. Bu suçta mağdurun iradesi, daha fazla itimada dayalı veya kamusal etkiler kullanılarak yanıltılır ve maddi zarar verilir. Aşağıda, bu suçun ne olduğunu ve Yargıtay kararlarıyla nasıl değerlendirildiğini izah edeceğiz.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Halleri:
Nitelikli dolandırıcılık suçu, basit dolandırıcılık suçundan farklı olarak, suçun belirli yollarla işlenmesi durumunda ortaya çıkar. Nitelikli dolandırıcılığın hangi suretle işleneceğini gösterir haller  şunlardır:

 

Madde 158- (1) Dolandırıcılık suçunun;

a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,

b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,

c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,

d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,

e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,

f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,

g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,

h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,

i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,

j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,

k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,

l)(Ek: 24/11/2016-6763/14 md.)Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin etmek suretiyle ,

işlenen suçlar NİTELİKLİ DOLANDIRICILIK SUÇLARINI oluşturur.

 

Bu suçların TCK 158 / 1 Maddesinde bahsi geçen  ;

a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,

b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,

c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,

d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,

g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,

h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,

i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,

işlenmesi hallerinde ceza miktarı 3 Yıldan 10 Yıla kadar Hapis Cezasıdır.

 

Bu suçların TCK 158 / 1 Maddesinde bahsi geçen  ;

e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,

f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,

j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,

k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,

l)(Ek: 24/11/2016-6763/14 md.)Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,

(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin etmek suretiyle ,

işlenmesi hallerinde ceza miktarı 4 Yıldan 10 Yıla kadar Hapis Cezasıdır.

Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, basit dolandırıcılığa göre daha ağırdır. Türk Ceza Kanunu’na göre bu suçun cezası 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiştir. Ancak suçun işleniş şekline göre daha yüksek cezalara da hükmedilebilir. Örneğin ; TCK 158 / 1-e,f,j, l bendlerinde sayılan hallerde ceza miktarı Hapis Cezasının Alt Sınırı 4 Yıldan az olamaz. Yani bu hallerde Hapis cezası 4 Yıldan 10 Yıla kadar Hapis cezasıdır.
Ayrıca TCK 158 / 1-e,f,j, l bendlerinde sayılan suçların 3 veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde TCK 158 / 3 Maddesi gereğince verilecek ceza YARI ORANINDA artırılır. Yani bu durumda sanık veya sanıklar 6 Yıldan 15 Yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Yine TCK 158 / 1-e,f,j, l bendlerinde sayılan suçların SUÇ İŞLEMEK İÇİN TEŞKİL EDİLMİŞ BİR ÖRGÜTÜN FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE İŞLENMESİ  halinde TCK 158 / 3 Maddesi gereğince verilecek ceza BİR KAT artırılır. Yani bu durumda da sanık veya sanıklar 8 Yıldan 20 Yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Yargıtay , nitelikli dolandırıcılık suçunu tanımlarken ve değerlendirirken olayın tüm koşullarını dikkate alır.
Yargıtay 15. Ceza Dairesi , bir kişinin sahte bir yatırım şirketi kurarak yüksek kâr vaatleriyle birçok insanı dolandırdığı bir olayda, bu durumun “nitelikli dolandırıcılık” suçu oluşturduğuna hükmetmiştir. Mahkeme, mağdurların güvenini kötüye kullanarak haksız kazanç elde eden sanığın, suçun ağırlaştırılmış haliyle cezalandırılması gerektiğini belirtmiştir.
Yargıtay 11. Ceza Dairesi , sanık kendisini devlet memuru olarak tanıtarak iş bulma vaadiyle birçok kişiyi dolandırmıştır. Yargıtay, devlet memuru statüsünün kötüye kullanılması dolayısıyla suçun nitelikli dolandırıcılık kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine karar vermiştir.
Sonuç olarak eğer bir dolandırıcılık suçunda taraf iseniz , mutlaka bir ceza avukatı ile iletişime geçip hukuki yardım almanızda büyük fayda vardır. Nitelikli dolandırıcılık suçlarının karmaşık yapısı, ceza davalarında ve ağır ceza davalarında tecrübeli bir avukattan profesyonel bir destek almanızı gerektirebilir.

Faydalı Bağlantılar

Sorularınız İçin

Zeki Bulgan İstanbul Barosuna kayıtlı bir Ağır Ceza Avukatıdır.

Copyright © Zekibulgan.av.tr